ایران سرزمینی پهناور و بزرگ است که در طول دوران پر فراز و نشیب خود دستخوش تطور و تلاطم فراوان بوده ؛ کشوری که در چهار راه بزرگ دنیا قرار گرفته و دروازه آسیا و اروپا و آفریقا بوده است.
دسترسی به آبهای گرم ، اقوام و ملل متفاوت و فراوان ، بزرگی سرزمینی و شرایط آب و هوایی و جغرافیایی خاص باعث ایجاد کشوری خاص شده بوده است.
این سرزمین بارها در طول تاریخ وسعتی از خود را از دست داده ، مورد تاخت و تاز قرار گرفته ، در دست فرهنگ‌ها و تمدن‌های دیگر اسیر شده ، اشغال شده و مجدداً از ویرانه های خود سر برآورده است و هر بار به قدرتی تأثیر گذار و قوی در تاریخ تبدیل شده است.
وسعت این کشور گاه از شرق به چین و از شمال به مرزهای روسیه و از جنوب به یمن و از غرب به مصر و لیبی منتهی میشده و این مورد دلیل بر گوناگونی فراوان در ملل و نحل آن میشده است.
همچنین در این سرزمین وضعیت جغرافیایی خاصی حکم فرما بوده است به شکلی که دارای مناطق کویری و گرم و خشک ، دشت‌های باز ، کوهستانهای سر به فلک کشیده ، مناطق ساحلی ، جنگل ها و مراتع و دریاهای فراوان بوده ؛ این موضوع در کنار آب و هوای این سرزمین نیز که دارای مناطق سردسیر و کوهستانی تا کویرهای خشک و سوزان میشده باعث ایجاد نیازهای فراوان و گوناگون ابزاری و تسلیحاتی میشده.
در کنار شرایط آب و هوایی و جغرافیایی خود گوناگونی اقوام تابعه نیز که علاقه به استفاده از تسلیحات خاص خود داشته‌اند و یا دارای شمشیرهای مختلفی بوده‌اند باعث نوعی فراخی استفاده در شمشیرهای مورد استفاده در این کشور در طول تاریخ بوده ؛ هر چند همیشه نوعی شمشیر به طور قالب و عمومی به عنوان سلاح اصلی و سازمانی در نیروهای نظامی آن استفاده میشده است.
این شرایط را در طول تاریخ شاید تنها در چین و روم بتوان دید که صد البته روم از نظر تسلیحاتی هیچ‌گاه جایگاه ایران را در انواع شمشیرهای مورد استفاده نداشته است اما چین را می‌توان مقایسه کرد.

تمام مورد بالا ما را به این نتیجه می‌رساند که این موارد در کنار هم و در کنار اینکه در برخی اوقات نیروهای ایرانی مهاجم و گاهی مدافع بوده‌اند باعث نیازهای تسلیحاتی متفاوتی میشده و به همین دلیل تسلیحات مورد استفاده هم بر اثر همین موارد گوناگون بوده اند.
به طور مثال می‌توان گفت که به طور طبیعی شمشیر مورد استفاده در نیروی دریایی متفاوت از شمشیری خواهد بود که نیاز نیروی زمینی است و همین دو نوع در سواره نظام و پیاده نظام نیز باید دارای خواص خود باشند ؛ نیروهای کوهستان و یا کویری نیز دارای نیاز های خود هستند.
اما مورد مهم بعدی این موضوع است که به علت ارتباط ایران با کشورهای همسایه و یا بهتر گفته شود قاره های همسایه و تبادلات فرهنگی و سیاسی و نظامی نیز در کنار عوامل فوق الذکر باعث ورود انواعی از رده های دیگر سلاح به کشور نیز میشده.
اما نکته برجسته این است که متخصصین نظامی ایران همیشه سعی در استفاده از بهترین انواع سلاح ها و تجهیزات داشته و گلچینی از آنها را انتخاب و استفاده می‌کرده اند؛ همچنین در بعد طراحی و مواد نیز بسیار قوی عمل می‌کرده اند و با تکیه بر علم مکانیک و مواد بالایی که در دوران خود داشته‌اند همیشه سلاح های با کیفیت تولید می‌کرده اند.
اما دو دوران تاریخی شاخص در تاریخ این کشور وجود دارد : یکی زمان قبل از ورود اسلام و به نوعی دوران باستان ایران که در آن شمشیرها رده های خاص خود را داشته‌اند و بیشتر از شمشیرهایی که طراحی ایرانی و ترکیبی از انواع دیگر شمشیرهای دیگر داشته‌اند استفاده می‌کرده اند و مرحله بعد از زمان ورود اسلام و اعراب به ایران که به طور کل شمشیرهای ایرانی تحت تأثیر شمشیرهای عربی قرار می‌گیرند ؛ دور ذهن نیست که برادری خاصی بین شمشیرهای مغولی و عربی وجود دارد به همین دلیل بعد از ورود مغول ها به ایران این روند تثبیت شد و دیگر ایران هیچ‌گاه به دوران تولید شمشیر های عصر باستان خود بر نگشت.
در صده های معاصر هم بیشتر تحت تأثیر شمشیرهای ترکیبی از عربی و اروپایی قرار گرفته و از انواع شبیه شمشیرهای فرانسوی استفاده می‌کرده اند که هنوز هم در نیروهای نظامی و جهت مراسمات مرسوم است.

ایرانیها در طول تاریخ همیشه از جنگ افزار سازان بنام بوده اند وشمشیرهای ساخت ایران در تاریخ باستان بسیار مشهور بوده اند و همچنین از نظر کیفیت ساخت ، آلیاژ مورد استفاده و..... در رده بسیار بالایی قرار داشته اند.
نیروهای نظامی ایرانی هرگاه احساس نیاز به نوع و رده ای از شمشیر می کرده اند از آن استفاده می کرده اند و یا در صورت نیاز به تغییر برای بالا بردن کارایی ، آن را دستخوش تغییرات می کرده اند.

ایرانیان مردمانی بلند قامت و با هیکل هایی درشت بوده اند و در هنرهای رزمی نیز مهارت های ستودنی داشته اند تا جایی که رزم در میان آنها جایگاهی ویژه داشته و ورزش باستانی و زورخانه ای ایران یادگاری از آن دوران کهن است ؛ هر چند هیچ‌گاه دارای ورزش های رزمی مدون نبوده و بیشتر از همان روش تمرنی ، ممارست و تجربه برای تربیت مبارزان خود استفاده می‌کرده اند.
در کنار این موارد ساختار بدنی مردمان اصلی فلات ایران به آنها اجازه داشتن نیروهای مؤثر برای هر شرایط و منطقه جغرافیایی و آب و هوایی را میداده که به طور مثال می‌توان گفت: نیروهای گرمانی که مردمان ساکن در کرمان کنونی بوده‌اند به دلیل سرعت عمل و تبحر در شمشیر زنی به عنوان نیروهای ضربتی و ویژه مورد استفاده سپاه ایران بوده‌اند که شاخصه آنها جابجایی سریع بوده است ؛ نیروهای کارد که مردمان کرد و مناطق غربی و شمالغربی ایران بوده‌اند به دلیل تحمل بسیار ، بدنهای مقاوم به دلیل زندگی در کوهستانهای صعب العبور زاگرس ، هیکل های درشت و قوی و پایداری آن‌ها همیشه در نواحی کوهستانی به عنوان نیروهای ویژه کوهستانی مورد استفاده بوده‌اند و در جناح هایی که نیاز به مقاومت و پایداری تا سر حد مرگ بوده از این نیروهای استفاده میشده است ؛ تا جایی که اعراب زمان ورود به ایران و رویارویی با این مردمان توسط فرمانده ارشد خود خطاب قرار می گیرند: این مردمان از کاردها هستند آنها از مرگ ترسی ندارند و شکم خود را به نیزهای شما می زنند و تا توان و جانی دارند می جنگند.
نیروهای پارسی که در سوارکاری و تیز اندازی بسیار ورزیده بوده‌اند و همیشه به عنوان سواره نظام کارایی خود را بارها اثبات می‌ کرده اند ؛ نیروهای پارتی سریع العمل و سخت جان ؛ یونانیان ایرانی و فینیقی ها که در جنگ دریایی تبحر داشته‌اند و.....
این در حالی است که در همان دوران امپراطوری های بزرگی چون روم در مورد داشتن برخی از این نوع نیروهای با مضیقه مواجه بوده‌اند مثلاً رومی‌ها هیچگاه نیروی مؤثر کوهستانی و جنگلی نداشت اند و همیشه در برابر مهاجمان شمالی خود دچار مشکل بوده‌اند و یا چینی‌ها که که دارای نیروهای کویری قوی برای رزم در شمال چین نبوده‌اند و همیشه شاهد دادن تلفات بالایی بوده اند.

ایرانی ها معمولا از سلاح هایی با وزن سنگین ، چیزی ما بین شمشیرهای عربی و اروپایی یا رومی را مورد استفاده قرار می داده اند ، اما باید اذعان داشت به بی سلیقگی اروپایی ها و آنگلو ساکسون ها نبوده اند.
تکنیک در هنر رزم ایران جایگاه داشته اما غنای آن به اندازه شرق آسیا نبوده و با ترکیب قدرت بدنی آنرا جبران می‌کرده اند.
لازم به ذکر نیز هست شاید مردمان شرق آسیا به طبع قامت ریز و هیکل لاغر خود مجبور بوده اند به طرف عمیق نمودن و گسترده کردن هنر رزمی خود و دادن غنای تکنیکی به هنرهای رزمی خود پیش بروند اما ایرانی ها و یا رومی ها بیشتر بر توان بدنی قوی خود تکیه می کرده اند و در در کنار آن با تکیه بر نیروهای سواره نظام و تاکتیک گروهی نقیصه هنرهای رزمی خود را رفع می‌کرده اند.
همچنین قابل ذکر است نیروی حرفه‌ای رزمی کار نیاز به سالها تمرین و روش‌های مدون داشته که در برخی موارد به دلیل گستردگی کشورها و هزینه‌های این آموزش‌ها و نیاز روز افزون به نیروهای نظامی برای دفاع و یا حمله به دشمنان در زمان های کوتاه و همچنین ساختار نیروهای نظامی روم و ایران اجازه رشد و تبلور این نوع هنر رزمی را نمی داده است.
کما اینکه در بخش روم اشاره شد که شاید تولید با تیراژ بالا باعث قربانی شدن کیفیت و زیبایی در شمشیرهای رومی شده بوده است.

شمشیرهای ایرانی دارای تیغه ای دو لبه ، بلند یا متوسط و یا کوتاه ، با پهنای زیاد و تیغه ای یکنواخت و در مواردی با مقداری بسیار اندک کم شدن از پهنا در نوک یا ابتدای تیغه بوده‌اند ؛ دارای محافظ دسته صلیبی یا دایره‌ای (و یا اشکال بسیار زیبای دیگر بوده‌اند که به طور مشخصی هنر ایرانیها را در طراحی سلاح به نمایش می‌گذاشته) ، دسته ای بین یک تا چند کف دست بلندی و سیبک انتهای دسته بوده اند(گلوله یا حلقه تعادل که این سیبک نیز در طراحی آن هنر و زیبایی اعمال میشده است).
در انواعی که دسته به فراخور طول تیغه متعادل و بلند بوده سلاح شبیه جی ان های چینی و با هندلینگ خوب بوده اما سنگین تر بوده است و در نمونه هایی که دسته ای کوتاه داشته اند تنه به تنه اقوام اروپایی خود زده اند و به همین دلیل باید دارای مچی قوی برای استفاده از آنها بود.
که البته به فراخور نوع ورزش ایرانیها دارای مچها و ساعدان بسیار قوی بوده‌اند چراکه ورزش باستانی و کشتی در پروردن این اندام های بدن بسیار مؤثر هستند.

از نظر برندگی برنده هستند اما نه به اندازه شمشیر های عربی ، کاتانا یا شمشیرهای دائو و و جی ان چینی ؛ اما با توجه به قدرت فراوان استفاده کننده آن‌ها و سنگینی طبیعی شان سلاح هایی خطرناک و قوی بوده اند.
در بقیه تاریخ ایران نیز معمولا از شمشیرهای متاثر از شمشیر عربی و مغولی استفاده میشده.
در ایران مبارزین علاوه بر توان بدنی و شمشیر خود به زره نیز مجهز بوده اند به همین دلیل تکنیک فدای سنگینی زره شده و بیشتر بر جنبه قوای بدنی و توان برندگی شمشیر دربرابر زره توجه خاص شده است.
البته می توان ردی از انواع رده های شمشیر در ایران دید از شمشیرهای شبیه دائو چینی تا انواع رومی، یونانی آن و این به همان دلایلی است که در قبل اشاره شد. وسعت ایران و اقوام مختلف و قرار گرفتن در کریدور های جهانی غرب به شرق و همسایگی با کشورها و امپراطوری های دیگر باعث شده بود انواع سلاح های آنها نیز به داخل ایران نفوذ و مورد استفاده قرار گیرد.
اما قالبا نوعی در هر عصر به عنوان نوع عمومی و نظامی مورد استفاده بوده است.
در زیر انواعی از شمشیرهای ایرانی به نمایش گذاشته شده اما می‌توان به جرات ادعا کرداین تصاویر تنها قطره‌ای از دنیای شمشیرهای مورد استفاده در ایران بوده است.